Olay, 1506’da Frankfurt’ta gerçekten yaşanmış bir hikaye..
“Bir tüccar 800 Taler kaybeder”
O zamanlar 40 Taler ile bir at alınabiliyormuş.
Yoldan geçen bir marangoz, tüccarın düşürdüğü Taler torbasını bulur.
Torbanın içinde tam 800 Taler vardır.
Son derece dindar olan marangoz cüzdanı bulduğunu kimseye söylemez, bu kadar çok para kaybının fark edilmemesinin mümkün olmadığını ve sahibinin bu parayı arayacağını düşünür.
Marangoz her zamanki gibi pazar günü kiliseye gider.
Rahip ayini bitirdikten sonra bir tüccarın içinde 800 Taler olan torbasını kaybettiğini ve bulanın 100 Taler ile ödüllendirileceğini duyurur.
Bunun üzerine marangoz parayı getirir ve rahibe teslim eder.
Tüccar gelir ve çantayı alır. Ancak marangoza, vadetmiş olduğu 100 Taler ödemeyi reddeder. Marangoza sadece 5 Taler uzatır.
Marangoz, tüccara sözünü tutmasını söyler.
Açgözlü tüccar, vaat edilen 100 Taler vermemek için torbasında 800 değil 900 Taler olduğunu iddia eder.
Marangozun torbasından 100 Taler çaldığını ima eder.
Rahip, marangoz için ayağa kalkar, marangozu tanıdığını ve onun dürüst bir adam olduğunu asla böyle bir şey yapmayacağını söyler.
Tartışma kızışır. Rahip, tüccarı ve marangozu Frankfurt mahkemesine götürür.
Hakim süreci başlatır. Tüccara, İncil’e elini koyarak 900 Taler kaybettiğine dair yemin etmesini söyler.
Tüccar tereddüt etmeden elini İncil’e koyar ve yemin eder.
Yargıç, marangoza 800 Taler bulduğuna yemin etmesini söyler.
Marangoz da elini İncil’e bastırarak yemin eder.
Herkes merakla hakimin kararını beklemektedir.
Hakim her şeyin gün gibi açık olduğunu belirterek, “Marangoz 800 Taler buldu ve tüccar 900 Taler kaybetti. Yani marangozun bulduğu torba tüccarın değil. Dolayısıyla marangozun bulduğu para, sahibi çıkmadığına göre marangozun kendisine aittir. Tüccar ise kaybettiği 900 Taler'i aramaya devam edebilir” kararını verir.